Actueel

Ter gelegenheid van het feit dat de 'Stolpersteine – Struikelstenen' binnenkort worden geplaatst in de trottoirs voor de huizen van de vermoorde Joden in Vlaardingen. Een initiatief van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig, die op verzoek van enkele Vlaardingse organisaties deze stenen met messing bovenzijde heeft gemaakt. Dit project is gefinancierd door de ‘Stichting Jan Anderson en Rita Boon’, ‘Fonds Schiedam Vlaardingen’ en de ‘Stichting Nationale Gedenkdagen’ met vooral de inzet van de voorzitter Bram Keizerswaard.

Op een bescheiden expositie toont het Streekmuseum de geschiedenis van de Joden die in Vlaardingen woonden, die zich gemeld hebben bij het stadhuis op de Markt te Vlaardingen, in totaal 58 personen. Plus de tien niet Vlaardingse Joden die hier in Vlaardingen op verschillende adressen zich hebben schuil gehouden tot 5 mei 1945.

Vlaardingen mag trots zijn met het feit dat ruim 50 niet inwoners van de stad ondergedoken hebben gezeten en allen het einde van de oorlog hebben overleefd. Zeven personen hebben jaren in het huisje van de familie Ruijgrok, Holyweg gebivakkeerd. Zestien Joden hebben ondergedoken gezeten op het Narcisplein Vlaardingen-Ambacht op twee zolders bij de familie Jansen. Al deze onderduikers moesten worden voorzien van voedsel in samenwerking met andere Vlaardingers.

Een wonder dat deze personen nooit zijn ontdekt, want de Vlaardingse Commissaris van Politie woonde op hetzelfde Narcisplein.

Bram Keizerwaard overhandigde het lesprogramma ‘Stolpersteine’ aan de wethouder van Vlaardingen, Jacky Silos.

Er worden in de loop van dit jaar in Vlaardingen op 9 verschillende adressen 15 Stolpersteine geplaats. De stenen zijn te zien in het Streekmuseum.

Donderdag 13 januari heeft RTV Rijnmond opnamen gemaakt, zowel voor de TV als voor de radio. Jan Anderson werd geïnterviewd over onze nieuwe aanwinst 'De Plak'. Ronald van Oudheusden besprak deze ‘plak’ met Jan.

De ‘Plak’ welke in de 18e en 19e eeuw gebruikt werd om ondeugende kinderen in de klas te straffen. De leraar gooit een stoffen vogel naar de leerling die de straf moet ondergaan: de 'Pechvogel'. Dit is een linnen duif, gevuld met paardenhaar. Het kind moet de pechvogel terugbrengen naar de leraar en krijgt daarna een paar flinke tikken op de vlakke hand met de ‘Plak’. De leraar staat overigens niet van zijn lessenaar op als hij de ‘plak’ gebruikt. Vandaar 'onder de plak zitten'.

Van deze koperen ‘Plak’ zijn er maar twee van bekend. Dus is deze zeer bijzonder! Alle nog bestaande plakken zijn van hout.

Een stolperstein (struikelsteen) is een betonnen steen van 10 x 10 cm. met aan de bovenzijde een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en plaats van overlijden van de betrokkene is gestanst.

Het betreft personen die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord door de nazi’s vanwege afkomst, geloof, politieke voorkeur of seksuele geaardheid.

De steentjes worden, te herinnering, geplaatst in stoepen voor de huizen in Vlaardingen waar deze mensen woonden en weggevoerd werden om te worden vermoord. Het idee van de Stolpersteine is afkomstig van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig uit Berlijn.

Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme.

De bedoeling was om de stenen 21 november jl. te plaatsen in aanwezigheid van de kunstenaar zelf. Door corona is dit uitgesteld.

De Stolpersteine zijn te bewonderen in het Streekmuseum Jan Anderson.

Namens de werkgroep Project Stolpersteine Vlaardingen overhandigde Bram Keizerswaard de stenen aan Jan Anderson.

Het gehele project is mogelijk gemaakt door o.a. Stichting Jan Anderson en Rita Boon.

Foto’s Hans Bakker.

Ter gelegenheid van de 85e verjaardag van Jan Anderson wilde hij een biografie over zijn leven uitgeven. Samen met Hjalmar Teunissen is hij een jaar bezig geweest om zijn zakelijke, museale en verenigingsleven vast te leggen. Veel komt er over zijn persoonlijke leven aan bod.

De bedoeling was om het eerste exemplaar aan te bieden aan de Commissaris van de Koning in Zuid-Holland drs. Jaap Smit. Helaas was dit niet mogelijk door privé omstandigheden van dhr. Smit. De burgemeester van Vlaardingen Bert Wijbenga was genegen zijn plaats in te nemen.

Drs. Frank Bergevoet, adviseur erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed sprak over de waarde van de collecties van het Streekmuseum Jan Anderson.

Nico van der Vaart (voorzitter bestuur Streekmuseum) praatte het geheel aan elkaar.

Het boek is te koop in de boekhandel in Vlaardingen en in het Streekmuseum Jan Anderson, met foto’s van Hans Bakker.

Verkoopprijs € 9,95.

Foto's: Paul Meuldijk

Innovatief toekomstperspectief voor Streekmuseum Jan Anderson.

Jan Anderson, oprichter en eigenaar van het Streekmuseum Jan Anderson in Vlaardingen, is 85 jaar. Wat gebeurt er wanneer hij niet meer voor zijn museum kan zorgen? Wordt hij opgevolgd, of is er een andere toekomst voor dit museum? Zijn omvangrijke collectie omvat ca. 150 deelverzamelingen, waaronder objecten uit de Tweede Wereldoorlog, boeken over volkscultuur, maar ook alledaagse zaken zoals stofzuigers, brillen, sleutels, speelgoed en muizenvallen. In vitrines, of in een ingericht straatje in het Streekmuseum en in een ruim depot bewaart Anderson zijn 150.000 objecten. Kunnen wij dit erfgoed nu voldoende op waarde schatten om hierover beslissingen te nemen, of moeten we dit overlaten aan toekomstige generaties?

Wie wat bewaart…..

Met de ondertekening van een intentie-overeenkomst op 10 november jl. starten vier erfgoedinstellingen een experimenteel project om een bewaar-strategie te ontwikkelen voor het Streekmuseum. Het Erfgoedhuis Zuid-Holland, de Reinwardt Academie (AHK) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) buigen zich met initiatiefnemers Jan Anderson en etnoloog Gerard Rooijakkers over de vraag hoe de museumcollectie over generaties heen te tillen om in de toekomst herontdekt te worden.

De aanpak wordt omschreven als het Doornroosje-scenario. Net als Doornroosje wordt de collectie ‘in slaap’ gebracht om over vele decennia weer ‘te ontwaken’. Het is de bedoeling dat in deze slaapfase er geen actief menselijk ingrijpen is, zodat onze nakomelingen de collectie in oorspronkelijke staat kunnen aantreffen. Daarbij vinden ze ook een gebruiksaanwijzing, die tijdens dit project wordt ontwikkeld.

Sprookje of werkelijkheid?

Het Streekmuseum wordt als het ware in een tijdcapsule geplaatst. Dat betekent niet dat er niets gebeurt. Ook de non-interventie, die een volledige generatie kan duren, vraagt zorgvuldige voorbereiding. Diverse museumexperts werken aan een strategie om de omvangrijke collectie in zijn geheel voor de toekomst te bewaren, zonder tussentijds te ontzamelen en museaal te presenteren. Objecten zullen in stabiele klimaatomstandigheden worden bewaard, en er wordt zoveel mogelijk informatie rond de collectie duurzaam opgeslagen. De aanpak is voor dit soort verzamelingen nieuw in Nederland en kan ook voor andere spelers in het cultuurhistorische veld waardevol zijn. Met workshops en publicaties wordt het erfgoedveld geïnformeerd over het Doornroosje-scenario en de voorbereidende stappen die worden gezet.

Het samenwerkingsproject beoogt een duurzame, innovatieve bewaarmethode te ontwikkelen waarmee niet alleen het erfgoed, maar ook de bijbehorende beslissingen kunnen worden overdragen aan de toekomstige samenleving.